Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) is een neurologische ontwikkelingsstoornis (NDD) die veel kinderen over de hele wereld treft. Geschat wordt dat ongeveer 5% van de schoolgaande kinderen last heeft van deze stoornis, die wordt gekenmerkt door concentratieproblemen, impulsiviteit en soms hyperactiviteit. In dit artikel bieden we u een beter begrip van ADHD bij kinderen, de oorzaken en gevolgen ervan en de manieren om dit dagelijks te ondersteunen.
Wat is ADHD?
ADHD is een neurologische ontwikkelingsstoornis die zich manifesteert als aandachtstekort, hyperactiviteit en impulsiviteit. Deze symptomen kunnen in intensiteit variëren van kind tot kind en evolueren met de leeftijd. Er zijn drie soorten ADHD:
- Onoplettende ADHD : het kind heeft moeite zich te concentreren op een taak, ernaar te luisteren en deze met succes af te ronden. Hij is snel afgeleid en vergeet vaak instructies of afspraken.
- Hyperactief-impulsieve ADHD : het kind is vaak onrustig, beweegt veel en heeft moeite om stil te blijven zitten. Hij heeft de neiging te handelen zonder na te denken over de gevolgen van zijn daden en anderen te onderbreken.
- Gecombineerde ADHD : het kind vertoont zowel aandachtsproblemen als symptomen van hyperactiviteit en impulsiviteit.
De oorzaken van ADHD
De exacte oorzaken van ADHD zijn nog niet volledig bekend, maar er lijken verschillende factoren een rol te spelen:
- Genetische factoren : ADHD heeft de neiging binnen gezinnen te voorkomen. Studies hebben aangetoond dat bepaalde genen betrokken kunnen zijn bij de ontwikkeling ervan. Kinderen met een ouder met ADHD hebben dus drie tot zeven keer meer kans om deze stoornis te ontwikkelen.
- Omgevingsfactoren : blootstelling aan giftige stoffen (tabak, alcohol, drugs) tijdens de zwangerschap, een laag geboortegewicht of complicaties tijdens de bevalling kunnen het risico op het ontwikkelen van ADHD vergroten. Daarnaast kunnen bepaalde stressfactoren of onderwijsachterstanden ook een rol spelen bij het ontstaan van de stoornis.
- Neurologische factoren : afwijkingen in het functioneren en de structuur van bepaalde hersengebieden kunnen de oorzaak zijn van ADHD. Neurotransmitters, zoals dopamine en noradrenaline, die een rol spelen bij de regulatie van aandacht en emoties, zouden ook een rol spelen.
De gevolgen van ADHD op het leven van een kind
ADHD kan een aanzienlijke impact hebben op het leven van een kind, op academisch, sociaal en emotioneel gebied.
- Academische problemen : Kinderen met ADHD hebben vaak moeite om de les bij te houden, zich te concentreren op hun huiswerk en hun werk te organiseren. Ze kunnen leerproblemen ondervinden, vooral bij het lezen en schrijven, en academische resultaten behalen die onder hun capaciteiten liggen.
- Moeilijke sociale relaties : impulsiviteit en hyperactiviteit kunnen relaties met andere kinderen ingewikkeld maken. Kinderen met ADHD kunnen moeite hebben met het maken van vrienden, het volgen van regels en het omgaan met conflicten.
- Kwetsbaar zelfbeeld : Kinderen met ADHD kunnen last hebben van een gebrek aan zelfvertrouwen, vooral als gevolg van moeilijkheden op school en in sociale relaties. Ze kunnen ook emotionele problemen hebben, zoals angst of depressie.
ADHD diagnosticeren bij kinderen
De diagnose ADHD is gebaseerd op een grondige evaluatie van het kind, uitgevoerd door een zorgverlener (kinderarts, psycholoog, psychiater, enz.). Bij deze beoordeling wordt rekening gehouden met de symptomen van het kind, hun intensiteit, hun duur en hun impact op hun dagelijks leven. Vragenlijsten en tests kunnen worden gebruikt om de diagnose te verfijnen en andere stoornissen uit te sluiten die vergelijkbare symptomen kunnen vertonen (leerstoornissen, angststoornissen, enz.).
Ondersteuning van een kind met ADHD
Om een kind met ADHD zo goed mogelijk te ondersteunen, is het essentieel om strategieën te implementeren die zijn aangepast aan hun behoeften en om hen te helpen vaardigheden te ontwikkelen om hun moeilijkheden te overwinnen.
- Regel de omgeving : creëer een rustige en georganiseerde werkruimte, beperk afleiding en zorg voor duidelijke routines. Het is ook belangrijk om pauzes en ontspanningsactiviteiten te voorzien, zodat het kind zijn batterijen kan opladen.
- Pas de communicatie aan : geef duidelijke en nauwkeurige instructies, gebruik visuele ondersteuning en controleer het begrip van het kind. Het is ook essentieel om het kind aan te moedigen zijn emoties te uiten en over zijn moeilijkheden te communiceren.
- Stimuleer autonomie : leer het kind zichzelf te organiseren, zijn taken te plannen en zijn tijd te beheren. Hulpmiddelen zoals kalenders, takenlijsten en timers kunnen nuttig zijn om hen te helpen hun onafhankelijkheid te ontwikkelen.
- Promoot successen : bekrachtig het positieve gedrag en de vooruitgang van het kind door hem te prijzen en te belonen. Het is essentieel om u te concentreren op uw sterke punten en successen, in plaats van op uw mislukkingen en moeilijkheden.
- Bevorder fysieke en ontspanningsactiviteiten : sport- en ontspanningsactiviteiten kunnen kinderen helpen hun energie en stress beter te beheersen. Ze helpen ook om het gevoel van eigenwaarde en sociale relaties te verbeteren.
- Steun het gezin : het ondersteunen van een kind met ADHD kan lastig zijn voor ouders, maar ook voor broers en zussen. Het kan van cruciaal belang zijn om tijd te voorzien voor discussie en ondersteuning tussen verschillende leden van het gezin en niet te aarzelen om hulp te zoeken bij professionals (psychologen, verenigingen, enz.).
Behandelingen voor ADHD bij kinderen
Er bestaat niet één enkele behandeling voor ADHD, maar er kunnen verschillende therapeutische benaderingen worden gecombineerd om het kind te helpen zijn moeilijkheden te overwinnen.
- Cognitieve gedragstherapie (CGT) : deze aanpak heeft tot doel het kind te helpen strategieën te ontwikkelen om zijn aandacht, tijdmanagement en sociale relaties te verbeteren. Het kan worden uitgevoerd in individuele of groepssessies.
- Speeltherapie : deze aanpak stelt het kind in staat zijn emoties te uiten en aan zijn moeilijkheden te werken door middel van spel. Het kan bijzonder geschikt zijn voor jonge kinderen.
- Academische ondersteuning : gepersonaliseerde ondersteuning op school, zoals een referentieleraar of een schoolassistent, kan het kind helpen zijn academische moeilijkheden te overwinnen en in de klas te integreren.
- Medicatie : In sommige gevallen kunnen medicijnen worden voorgeschreven om ADHD-symptomen te verminderen. Psychostimulantia, zoals methylfenidaat (Ritaline®), worden het meest gebruikt. Ze werken door de beschikbaarheid van neurotransmitters die betrokken zijn bij de regulatie van aandacht en emoties te vergroten.
De verschillende soorten ADHD en hun belangrijkste kenmerken
| Type ADHD | Belangrijkste kenmerken |
|---|---|
| Onoplettende ADHD | - Moeite met concentreren – Regelmatige afleiding – Instructies vergeten |
| Hyperactief-impulsieve ADHD | – Motorische agitatie – Ongeduld – Moeite met wachten op je beurt |
| Gecombineerde ADHD | – Symptomen van onoplettendheid – Symptomen van hyperactiviteit en impulsiviteit |
Samenvattend is ADHD een complexe aandoening die een passende behandeling en persoonlijke ondersteuning vereist. Door onderwijsstrategieën te implementeren en het welzijn van het kind te bevorderen, is het mogelijk om hen te helpen hun moeilijkheden te overwinnen en te floreren. Steun van familie en gezondheidswerkers is essentieel om het kind in staat te stellen zijn vaardigheden te ontwikkelen en harmonieus te integreren in zijn school- en sociale omgeving.
